Level Up Your Life - wat niemand je vertelt over zelfvertrouwen
Wat is volgens jou het krachtigste middel om zelfvertrouwen op te bouwen?
A: in de zetel blijven zitten?
B: actie nemen en successen opbouwen?
B, toch? 😊. Op zich een logische keuze.
Maar zoals de titel doet vermoeden gaan we niet voor de logische keuze vandaag. Lees dus nog even verder om dat verrassend element voor je zelfvertrouwen te ontdekken.
Successen opbouwen
Voor optie B: succes mag je hier ruim interpreteren als alles wat jij als een stap vooruit ervaart. Alles, hoe klein ook, waar je trots op mag zijn.
Bij successen opbouwen denken we automatisch aan het realiseren van dingen door actie te nemen.
En dit is inderdaad één van de belangrijkste componenten voor je zelfvertrouwen. Dingen doen, kleine stappen zetten buiten je comfort zone, kennis opbouwen, vaardigheden opbouwen, groeien als persoon, comfortabeler worden in de acties die je neemt, en geleidelijk aan zelfzekerder worden.
De grootste uitdaging hier is dat zelftwijfel of angst roet in het eten komen gooien en ons tegenhouden om bepaalde acties te nemen, waardoor we in een vicieuze neerwaartse spiraal kunnen terecht komen. De oplossing hiervoor ligt in het anders om te leren gaan met die zelftwijfel en zorgen dat we toch kunnen blijven groeien en ons zelfvertrouwen verder kunnen opbouwen in plaats van het naar beneden te halen.
Ik ga het vandaag zoals gezegd echter over een andere succes-gewoonte hebben, maar je kan deze blogpost lezen met tips en inzichten om met die angst en zelftwijfel om te gaan, of deze is ook nog een leuke!
Maar er is dus nog een tweede belangrijke component voor het opbouwen van successen en dus je zelfvertrouwen, naast actie nemen… En het is iets wat we heel vaak over het hoofd zien ondanks het feit dat het veel makkelijker is dan actie nemen. We kunnen het immers vanuit onze luie zetel (optie A) 😇.
Verander je denken
We kunnen ons denken veranderen en het primen voor meer zelfvertrouwen.
Waar gaat het dan over?
In de eerste plaats over het herkennen en waarderen van onze successen. We onderschatten immers onze sterktes en realisaties en we overschatten onze zwaktes en onzekerheden.
We doen vaak wel 100 goede dingen op een dag maar laten die passeren zonder ze te erkennen als een succes of iets positief.
De dingen waar ik goed in ben bijvoorbeeld, laat ik meestal passeren als “dat is toch niks speciaal” en ik doe er dus niets mee als erkenning voor mezelf. Mijn sterktes en de dagdagelijkse activiteiten en realisaties die normaal, goed of uitstekend verlopen laat ik zo dus eigenlijk passeren zonder ze expliciet in te zetten voor mijn zelfvertrouwen en zelfbeeld.
En bovendien, voor de dingen waar ik twijfels over heb, laat ik de twijfel meestal ook domineren, zelfs bij een succes! In mijn hoofd gebeurt dan dit: was het echt wel goed wat ik gedaan heb? Het had ook veel beter of anders gekund, Jan… En ik hou mezelf dus in die twijfel en onzekerheid, zelfs bij een succes!
Het goede nieuws 😄:
Voor die herkenning en erkenning of waardering kunnen we onszelf mentaal meer alert maken en dus de successen leren erkennen voor wat ze zijn: een positieve ervaring, een erkenning en waardering van jezelf, en een belangrijke component voor je zelfvertrouwen.
Voor we duiken in hoe we dat precies kunnen doen, is het interessant om hier nog wat achtergrondinformatie bij te geven.
The negativity bias
We zijn als mens voorgeprogrammeerd om meer aandacht te hebben voor en belang te hechten aan het negatieve dan aan het positieve. We hebben sterkere emoties bij negatieve ervaringen en we onthouden ze veel makkelijker en beter dan de positieve.
De metafoor van Teflon en Velcro is een leuke om het in te beelden: negatieve ervaringen blijven plakken zoals velcro en positieve ervaringen zijn als een druppel water op een teflon plaat: ze glijden er zo vanaf.
Negatieve ervaringen blijven plakken zoals velcro
Positieve ervaringen glijden van ons af zoals water op een teflon plaat.
Hoewel het nu niet altijd in ons voordeel speelt, is dit mechanisme evolutionair gezien wel de reden dat we vandaag nog op deze aardbol rondlopen.
Als ik 300.000 jaar geleden hier rondliep zonder op mijn hoede te zijn, zonder een focus te hebben op alles wat er zou kunnen mislopen, dan was ik en de rest van mijn soort een makkelijke prooi geweest voor de sabeltandtijgers.
Als ik echter achter elke struik of rots potentieel gevaar verwachtte en constant op mijn hoede was, dan werd mijn kans op overleven veel groter.
En dus is die focus op het mogelijke negatieve, op de risico’s, op de gevaren, een cruciaal onderdeel van onze overleving en hebben we dit nu nog altijd dominant aanwezig in onze biologie.
Sidenote: ik vind het trouwens super interessant om op te merken wanneer je bijvoorbeeld in het bos aan het lopen bent, en opeens vang je iets op in je rechterooghoek dat niet in het beeld past (bijvoorbeeld een omgevallen boom). Instinctief merk je dit op (i.e. je brein signaleert: MOGELIJK GEVAAR!), en je kijkt heel snel of het echt gevaar is of vals alarm. Of een abnormaal geluid in je huis ‘s avonds: opeens staat je lichaam op alert, klaar voor fight or flight.
Fascinerend mechanisme! 😄
In elk geval, om terug te komen op ons evolutie-verhaal: vandaag zijn we niet vaak blootgesteld aan levensbedreigende situaties maar het mechanisme blijft wel op dezelfde manier werken.
En dus ook in ons dagdagelijkse leven maakt dit dat we automatisch meer focus leggen op het negatieve en alles wat zou kunnen misgaan. En we herinneren die ervaringen ook veel beter dan de positieve!
Het is dus met andere woorden heel normaal, maar niet altijd behulpzaam.
En dus des te meer is het belangrijk om je hier bewust van te zijn en strategieën toe te passen die die negativity bias wat kunnen counteren!
De remedie
En om dit te counteren is er een relatief makkelijke remedie: meer aandacht geven aan het positieve en je successen.
Met andere woorden zonder je gedrag of acties te veranderen en dus vooral je denken te veranderen, kan je toch een stevige impact hebben op je zelfvertrouwen: je leert je sterktes en positieve gedrag makkelijker en vaker te herkennen en te waarderen.
En hoe vaker je dit doet, hoe makkelijker het wordt tot het op een gegeven moment zelfs vanzelf gebeurt. We hebben ons dan geprimed voor een hoger zelfvertrouwen.
Een realisatie, succes of succesje werkt als positieve trigger. Het wordt erkend als iets positief en wordt zo ingezet om meer impact te hebben op hoe we ons voelen en het zelfvertrouwen dat we ervaren. We hoeven hier na voldoende training zelfs niet meer over na te denken, we pakken het automatisch binnen als een waardering.
Een negatieve trigger trouwens (bijvoorbeeld een mislukking), kan ook gebruikt worden om automatisch een positieve herkadering te doen. Als ik opmerk dat ik neerhalende gedachten heb, zou ik dit als trigger kunnen gebruiken om bijvoorbeeld iets positief te ondernemen (bijvoorbeeld een oefening doen waarin ik 5 van mijn kwaliteiten beschrijf of terugdenken aan leuke herinneringen of andere dingen waar ik dankbaar voor ben).
Brein training!
Ons brein is flexibel en in plaats van enkel op de negatieve ervaringen een “dit is belangrijk - vlag” te plaatsen, leren we deze vlag ook meer en meer op positieve momenten en successen te plaatsen.
En we gaan dan meer en meer ervaren wat voor geweldige personen we zijn.
Of iets minder Amerikaans : toch minstens gaan we beseffen dat we veel meer in onze mars hebben dan waar we vandaag bewust van zijn.
Sounds too good to be true? It’s not!
Freebies!
Ik daag je uit om het 30 dagen uit te proberen met deze freebie: een journal om je brein te trainen voor het positieve!
En ik heb potverdorie nog iets extra 🤩: een gratis video-reeks met verschillende tips over zelfvertrouwen, wekelijks aan huis geleverd in je inbox! 👉 Video-reeks over zelfvertrouwen.
Have fun with it! En hou me op de hoogte in de comments of via mijn social media kanalen (Instagram , Facebook of LinkedIn).
Geboeid, geprikkeld of goesting in meer? Check dan de event pagina voor mogelijke sessies die ik organiseer over zelfvertrouwen, happiness en high-performance.
Op een leven ten volle geleefd 🥂.
Jouw geluk, mijn missie.
Jan Aquarius - Live. Grow. Matter.